پرخاشگری چیست؟
پرخاشگری و رفتارهای پرخاشگرانه زمانی انجام می شود که فرد در رسیدن به اهدافش با مانع مواجه شود.خشم حالتی است که افراد در زمان روبرو شدن با مسائل و مشکلات و همچنین محرک های نامناسب محیطی آن را از خود بروز می دهند. خشم و عصبانیت از جمله حالت های آشنایی هستند که همه ی افراد آن را تجربه کرده اند. با این حال اما حالت خشم و پرخاشگری می تواند با شدت بیشتری در نوجوانان نمود پیدا کند. این مساله اغلب به این دلیل است که نوجوان در این بازه سنی از کودکی فاصله گرفته و با بحران بزرگسالی و پذیرش مسئولیت های اجتماعی روبرو گشته است. به همین دلیل پرخاشگری در نوجوانان مسئله ای غیر عادی نیست و ممکن است اغلب آنها به چنین مشکلی دچار شوند. با این تفسیر اما درمان پرخاشگری در نوجوان باید جدی گرفته شود.
دلایل پرخاشگری در نوجوانان
علل مختلفی برای پرخاشگری در نوجوانان وجود دارد؛ که در ادامه چند عامل اساسی آن عبارتند از:
1.تغییر در سطح هورمون های جنسی
یکی از دلایل پرخاشگری در نوجوانان را می توان، تغییرات هورمونی دانست. این تغییرات که معمولا هم بخشی از روند طبیعی رشد هستند، می توانند روی خلق و خوی فرد تاثیر بگذارند.
2.پرخاشگری از دوران کودکی
گاهی اوقات رفتار پرخاشگرانه نوجوانان تنها مختص این دوران نمی باشد و این رفتارها از همان کودکی در فرد وجود داشته است؛ اما با رسیدن به سن نوجوانی و بروز فاکتورهای دیگر، این پرخاشگری بیشتر به چشم می آید.
3.ضربه به سر
گاهی اوقات بداخلاقی و پرخاشگری نوجوانان ریشه در آسیب های مغزی دارد. همچنین فاکتورهای ژنتیکی و تنبیه جسمی و فیزیکی کودک، هم از مواردی است که می تواند باعث بروز رفتار پرخاشگرانه در نوجوانان شود.
4.سوء استفاده جنسی
یکی دیگر از علل پرخاشگری نوجوانان، سو استفاده جنسی است. نوجوانانی که از کودکی در معرض آزار و تجاوز جنسی بوده اند و این اتفاق تلخ را تجربه کرده اند، خشونت و پرخاشگری بیشتری را از خود نشان می دهند. برای غلبه بر این مشکل، با فرزندان خود صحبت کنید.
5.مصرف مواد مخدر یا الکل
مصرف الکل یا مصرف مواد مخدر، بر عملکرد مغز تأثیر منفی می گذارد و می تواند در رشد سالم مغز اختلال ایجاد کند. این عامل می تواند باعث تصمیم گیری ضعیف، پرخاشگری و… شود.
6.حساسیت غذایی
در برخی از کودکان و نوجوانان، حساسیت غذایی می تواند منجر به طیف وسیعی از مسائل از جمله رفتار پرخاشگرانه، تحریک پذیری، بیش فعالی، اضطراب، خستگی و موارد دیگر شود. برخی از رایج ترین ترکیبات آلرژی زا غذایی، شامل گلوتن، لبنیات، شکر و… است.
پیشگیری از پرخاشگری نوجوانان
- تفاوت عصبانیت و رفتار پرخاشگرانه را به او توضیح دهید و به او بگویید عصبانیت عادی است اما رفتار پرخاشگرانه نه
- مهارت های تعاملی را به نوجوان خود بیاموزید. به او یاد بدهید چگونه با مسائل و مشکلاتش کنار بیاید.
- به او مهارت های خودمدیریتی آموزش دهید.
- مهارت های مقابله ای را به او یاد بدهید. می توانید از یک مشاور برای این امر کمک بخواهید.
- به او مهارت های حل مسئله یاد دهید تا در زمان بروز مشکل، با اعتماد به نفس بیشتری به حل مسئله بپردازد.
راه هایی درمان پرخاشگری نوجوانان
خوشبختانه، شما به عنوان والدین، چندین گزینه برای مدیریت، کنترل و درمان پرخاشگری نوجوانان دارید.برخی از این موارد به شرح زیر است:
مشاوره
نوجوان خود را برای مشاوره فردی به یک روانشناس معرفی کنید. توصیه می شود با متخصصان آموزش دیده و دارای مجوز صحبت کنید. این می تواند باعث شود که نوجوان شما مسئولیت رفتار خود را بر عهده بگیرد و همچنین مشکلات روابط خود را برطرف کند.
مشاوره خانواده
این می تواند ایده خوبی باشد که تمام خانواده را در مشاوره مشارکت دهیم. صحبت کردن با یکدیگر و درمانگران حرفه ای و آموزش دیده می تواند بسیار مفید باشد.این کار می تواند درگیری ها و مشکلاتی را که باعث ایجاد رفتارهای پرخاشگرانه در فرزندتان می شود، برطرف کند. همچنین در این جلسات شما نحوه برخورد با نوجوان پرخاشگر و بی ادب را یاد می گیرید.
دارو درمانی
اگر نوجوان با مشکل روانی یا عصبی مانند صرع یا افسردگی تشخیص داده شود، مصرف داروهای تجویزی مناسب می تواند پرخاشگری را کاهش دهد.
ایجاد قراردادهای رفتاری
شما می توانید با نوجوانان خود قراردادهای رفتاری تنظیم کنید و آنها را مجبور کنید مسئولیت رفتار خود را بر عهده بگیرند. در این قرارداد رفتارهای مثبتی را که از او انتظار دارید و پاداشی را که برای این رفتارها در نظر دارید، ذکر کنید
قوانین خانه
مجموعه ای از قوانین را در خانه ترتیب دهید که فرزند شما بخواهد یا نخواهد، باید آنها را رعایت کنند. قوانین را واضح بیان کنید؛ همچنین به فرزند خود اطلاع دهید که در صورت تخطی از قوانین، مجبور است عواقب آن را تحمل کند.
تکنیک هایی برای آرامش
تکنیک های آرامش بخش را به فرزندتان آموزش دهید تا با استفاده از آنها با استرس کنار بیاید؛ و به او بیاموزید که هنگام عصبانیت و استرس، از این تکنیک ها استفاده کند.
بلوغ با تغییرات جسمی و روحی همراه است. به همین خاطر نوجوان در سن بلوغ ممکن است دچار پرخاشگری شود. این مشکل از جمله مسائلی است که می تواند خانواده را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار دهد. کما اینکه بسیاری از والدین نمی دانند که در زمان پرخاشگری نوجوان باید چه رفتاری را از خودشان نشان دهند. به همین مناسبت در این نوشته از درمان پرخاشگری در نوجوان خواهیم گفت و راهکارهایی را در همین زمینه پیش روی خانواده ها قرار خواهیم داد.
چگونه می توان مسئله را حل کرد؟
- صبورانه و همدلانه به او بگویید که خشم و پرخاشگری می توانند تاثیرات بدی را بر روی زندگی او بگذارند. آگاهی او را افزایش داده و روش های کنترل خشم را به او آموزش دهید.
- برای درمان پرخاشگری در نوجوان شرایط را برای او شبیه سازی کنید. به عنوان مثال زمانی که خودتان خشمگین و ناراحت هستید خود را کنترل نموده و اینگونه مدیریت کردن خشم و حل مساله را به او یاد دهید.
- به هیچ عنوان فرزندتان را با کسی مقایسه نکنید. شرایط منزل را آرام کنید و اجازه دهید تا فرزندتان در منزل احساس آرامش داشته باشد.
- زمانی که در جمع قرار دارید نقاط قوت و توانایی های فرزندتان را بازگو کنید. در جمع از او تعریف کنید و به ایجاد شدن حس خوب در او کمک نمایید.
- زیاد او را کنترل نکنید. حریم شخصی فرزندتان را رعایت کنید. با این حال به هیچ عنوان نباید از او غافل شوید. بهتر است یک نظارت نسبی و نامحسوس بر روی کارهای نوجوانتان داشته باشید.
- تحت هیچ شرایطی او را وادار به انجام کاری نکنید. اجازه دهید تا حق انتخاب و اختیار داشته باشد.
- برای کشف دلایل پرخاشگری و همچنین برای حل این مشکل نظر یک متخصص یا کارشناس را جویا شوید.
روانشناسی یک علم گسترده و وسیع می باشد که با بهره گیری از روانشناسان مجرب می توانید مشکلات خانوادگی خود را حل کنید . مشاوران ما در کلینیک مشکلات نوجوانی آماده مشاوره و راهنمایی به شما عزیزان هستند.